สมัยราชวงศ์อู่ทอง

                               ราชวงศ์อู่ทอง (ราชวงศ์เเรกของกรุงศรีฯ)

ราชวงศ์อู่ทอง เป็นราชวงศ์แรกที่ได้ปกครองอาณาจักรอยุธยา ความเป็นมาของราชวงศ์นี้ยังไม่ปรากฏหลักฐานอ้างอิงได้อย่างแน่นอน ประกอบด้วยกษัตริย์ ๓ พระองค์ ได้แก่

๑. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ - ทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรอยุธยา เสด็จพระราชสมภพเมื่อปี พ.ศ.๑๘๕๗ ขึ้นครองราชสมบัติเมื่อปี พ.ศ.๑๘๙๓ เสด็จสวรรคตเมื่อปี พ.ศ.๑๙๑๒ พระชนมายุ ๕๕ พรรษา ในปัจจุบันนิยมเรียกขานพระองค์ในอีกพระนามหนึ่งว่า พระเจ้าอู่ทอง

๒. สมเด็จพระราเมศวร - ทรงเป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ เสด็จขึ้นครองราชสมบัติครั้งแรกสืบต่อจากสมเด็จพระราชบิดาเมื่อปี พ.ศ.๑๙๑๒]] แต่ได้สละพระราชสมบัติให้แก่สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๑ ในเวลาต่อมา จากนั้นได้เสด็จขึ้นครองราชสมบัติอีกครั้งในปี พ.ศ.๑๙๓๑ จากการนำกำลังเข้ายึดอำนาจกรุงศรีอยุธยา เสด็จสวรรคตในปี พ.ศ.๑๙๓๘

๓. สมเด็จพระรามราชาธิราช - ทรงเป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระราเมศวร เสด็จพระราชสมภพเมื่อปี พ.ศ.๑๘๙๙ เสด็จขึ้นครองราชสมบัติสืบต่อจากพระราชบิดาเมื่อปี พ.ศ.๑๙๓๘ ถึงปี พ.ศ.๑๙๕๒ ได้ถูกสมเด็จพระอินทราชาที่ ๑ กับออกญามหาเสนานำกำลังเข้ายึดอำนาจ แล้วให้พระองค์ไปครองเมืองปทาคูจาม

สำหรับราชวงศ์อู่ทองนี้ บาง ตำราท่านบอกว่า คือราชวงศ์เชียงราย เพราะจากการค้นคว้าเอกสารด้านตำนานเมืองโบราณ โดยเฉพาะ ตำนานโยนกเชียงแสน ก็มีการกล่าวถึงกลุ่มของคนไทยที่ไล่พวกขอมจากเมืองแถบบริเวณอำเภอแม่สาย ปัจจุบัน (เมืองอุโมงคเสนา) จนถอยร่นมาถึงเมืองแปบ (คือแถบบริเวณจังหวัดกำแพงเพชรปัจจุบัน) จนเดือดร้อนถึงพระอินทร์ที่ไม่อยากให้กษัตริย์ผู้นำในการขับไล่ขอม ทำบาปทำกรรมมากไปกว่านี้ จึงเนรมิตรกำแพงอันแข็งแรงดั่งเพชรมาขวางมิให้มีการเข่นฆ่าพวกขอมอีก จึงมีการตั้งเมืองอยู่แถวนั้น แล้วยังไปสอดคล้องกับตำนานของท้าวแสนปม และการกำเนิดพระเจ้าอู่ทอง จนมีการสถาปนาอาณาจักรอยุธยา หรือ โยเดีย หรือ อโยธยา ทำให้เชื่อกันว่า พระเจ้าอู่ทองสืบเชื้อสายมาจากกษัตริย์ทางเมืองเชียงแสนแต่ที่เรียกว่า ราชวงศ์เชียงราย เพราะว่าเมืองเชียงรายมีความสำคัญในฐานะเมืองใหม่และแหล่งรวบรวมรี้พลและ ขยายอำนาจของกษัตริย์ในสมัยนั้น (ปลายสมัยอาณาจักรโยนกเชียงแสน ต้นสมัยอาณาจักรล้านนา) ก่อนที่จะมีการย้ายศูนย์กลางอำนาจมาอยู่ ณ บริเวณลุ่มน้ำปิง เพื่อความได้เปรียบทางด้านการค้า เศรษฐกิจ และการควบคุมอำนาจภายในอาณาจักรของกษัตริย์ล้านนา